SHILLONG: South Garo Hills a·jani Siju cave ba rong·koloniko Zoological Survey of India (ZSI)-ni sandirikkotgiparang, gital ma·malni beng·blokrangko nikaha ine official-rang u·iataha.
Official-rangni u·iatani gitade, 2014 bilsioba ZSI-ni sandirikkotgipa manderang, Tamil Nadu a·dokni rong·kol damsaoniko ia ‘Micrixalus spelunca’ beng·blokko nikahachim aro uandaken da·o gnigipa changna India a·songni ning·o donggipa damgipin rong·kolonikoba ia beng·blokko nikaha.
Siju rong·kolara kilometre 4 ong·e bakrogipa rong·kol ong·achim aro ia beng·blokko ZSI-ni official-rang, 2020 bilsini January jao, Siju rong·kolni metre 60-100 tu·gipa biaponiko nikaha ine u·iataha.
Ia beng·blokko ZSI-ni official-rang, Siju rong·koloniko nikahani gimin ‘Amolops siju’ ine mingaha ineba u·iataha.
ZSI official-rangni parakatani gitade, 1922 bilsio skanggipa changna ZSI-ni gita Siju rong·kolko nape nichengani somoion rong·kol napchenggipaoni metre 400 ong·gipa biaprangona kingkingan dingtang dingtang ma·malni beng·blokrangko nikna man·ani gimin janapani dongachim.
Siju rong·kolo nape ia gital ma·malni beng·blokko rikgipa ZSI-ni researcher-ranga ZSI office-oni Saikai aro Dr Bikramjit Sinha aro ZSI Pune-oni Dr KP Dinesh aro Shabnam Ansari ong·achim.
Indake ong·engon, ia apsan dolni official-rangan, Arunachal Pradesh a·dokoba gipin ma·malni beng·blokrangko nikaha aro ia beng·blokrangko uamang ‘Amolops chanakya’, ‘Amolops terraorchis’ aro ‘Amolops tawang’ mingaha ine kobor on·aha.