TURA: Garo Hills-ni dam 20 sorkari skulrangko nirokna gita Mothers Union baksa soi ka·gipa Memorandum of Understanding (MoU)-ko den·galpilchina All Meghalaya Primary School Teachers Association (AMPSTA)-ni sorkario dabiangani ja·man, sorkari skulrangko nirokna sorkari baksa MoU-o soi ka·aniara skigiparangni kosako bil jakkalna ba School Managing Committee (SMC)-rangni bilko ra·sekna jotton ka·enga ong·ja indiba je skulrangon lekka porani gita tang·dopana man·jaengachim, uandakgipa skulrangko Right of Children to Free and Compulsory Education Act, 2009 (RTE Act)-o pangchake, namdapatna ja·ku de·anisa ong·enga ine Mongolbar salo Tura-ni Mothers Union, talataniko on·angskaaha.
Ia MoU-ara, Project COME (Community Onward Movement for Education)-ni ning·o, West Garo Hills aro samba jolrango donggipa dam 20 sorkari skulrangko namdapatna jako ra·enggipa kamsa ong·a ine janapatengon, “Sorkari skulrangni kosako bil man·na gita Mothers Union-o maming skani ba a·kanganirang dongja. Ia MoU-o soi ka·anichi chinga sorkari skigiparangko kamo ra·na, niamrangko tarina ba curriculum-rangko taridapna bilrangko man·enga ong·ja aro je dam 20 skulrangkon MoU-o biming segatahachim, ia skulrangko chinga Mothers Union an·tangtang seokaha ong·ja indiba skulo bi·sarangni poraiani, skul nokni obostarang aro lekka porani gadango pangchake Education department-sa seokaha. Chingni kamde ia skulrangko chalaianio dakchakaniko on·paanisan ong·aienga,” ine Mothers Union-ni secretary Sume Chandola B Sangma parakataha.
RTE Act-ni Section 21-o pilak sorkari skul aro sorkarini dakchakenggipa skulrango School Management Committee (SMC)-rangko rikna aro ia SMC-rangna skulrangko chalaina bilrangko on·aha ine janapatskaengon, Mothers Union-de SMC-rangni biapko maming dakeba ra·na man·jawa ine Sangma talataniko on·angaha.
“RTE Act-ni Section 8 aro 9-o, skulrango aro mongsongbate name dakna man·jaenggipa skulrango lekka porako namdapatna ja·kurangko de·na gita a·dok sorkarirangna aro local authority-rangna bilrangko on·aha. Ia pangchakaniosa chingni MoU-o soi ka·aniba ong·a aro skulrangni kosako bilrangko man·nade ong·ja,” ine Mothers Union-ni secretary talataniko on·angaha.
MoU-ni Clause 1(c)-ko janape AMPSTA-ni jajrengchakanirangna talataniko on·angskaengon, ian skulna library assistant, midday meal helper, mali aro community mobiliser gita dakgipa kam ka·giparangko an·tangtangni tangka paisarangchi rakkina Mothers Union-na bilko on·anisan ong·aia indiba skigiparangko ra·na ba skigiparangni kosako maming ja·kurangko de·nade bilko on·enga ong·ja ine Mothers Union parakataha. “Ia kamrangna sorkarini gita dormaharangko on·aniba dongjawa aro skigiparangni gadango gita ra·aniba dongjawa. Ia skulrangko rongtal an·tale rakkina, skigiparangni kamrangko olgrokatna aro classroom-rango skie on·anirangna maming nangchakeaniko ra·bagija skulko nambatatna miksonganisan ong·aia,” ine Sangma parakataha.
MoU-ni Clause 2(e)-ko AMPSTA-ni janapatgipana aganchakaniko on·angskaengon, skulo skigiparangni dongani, skulko chalaiani aro report-rangko on·anirang niam gitan ong·enga ine mesoknasa No-Objection Certificate (NOC)-kode on·ani ong·a indiba skigiparangni dormaharangko ru·utatna ba on·gija donna gitade Mothers Union-na bilko on·enga ong·ja ine Mothers Union-ni secretary parakataha.
“Re·anggipa June-ni 24 tarikon a·dokni Education Minister Rakkam A Sangma, skigiparangni dormaharangko on·anide sorkarini daitosa ong·a aro Mothers Union-ni kamde sason ka·ani ong·ja indiba chalaianiko nirokanisan ine talen aganamanaha,” ine Mothers Union parakataha.
Sorkari skulrangko privatize ka·na ba sorkarini tangka paisarangko ra·na gitade Mothers Union miksongenga ong·ja ine talataniko on·angskaengon, “Ia kamko ka·anio chingade skul fee-rangko bariatna aro skigiparangni service record-rango jak on·pana bil dongja indiba skulrangko nambatatna an·tangtangko on·kange kam ka·anisan ong·enga,” ine Sangma parakataha.
Lekka porani gita tang·dona man·jaenggipa skulrangko namdapatanio bakrimaniko on·china gitaba Mothers Union, AMPSTA aro Garo Hills-o songdongenggipa pilak manderangkon mol·molataha.